Przyczajeni handlarze, ukryte owce

We współcześnie funkcjonującym hebrajskim tekście Księgi Zachariasza, zgodnym z używanym w Palestynie w czasach ewangelistów, opisowi złamania laski na znak zerwania przymierza towarzyszy skoncentrowanie się na relacji pomiędzy prorokiem-pasterzem a uciśnionymi z trzody owiec, czyli wierną Bogu częścią ludu:

10 Wziąłem moją laskę „Łaskawość” i złamałem ją, zrywając przymierze, które zawarłem ze wszystkimi ludami. 11 W tym dniu zostało ono zerwane, a biedni stada, którzy na mnie zważali, wiedzieli, że to było słowo Jahwe. 12 I powiedziałem do nich: «Jeżeli to dobre w waszych oczach, dajcie mi zapłatę, a jeżeli nie – poniechajcie!» I odważyli mi zapłatę: trzydzieści srebrników.

Ks. Zachariasza 11,10-12, według tekstu hebrajskiego

W Biblii Tysiąclecia nie tylko zastąpiono biedne owce – handlarzami owiec. Dokonano przy tym dodatkowego, subtelniejszego dostosowania tekstu do podsuwanej czytelnikowi interpretacji:

11 […] a handlarze owiec, którzy mnie podglądali, przekonali się, że to było słowo Pana.

Ks. Zachariasza 11,11

Tymczasem występujące w oryginale określenie השמרים (ha-szōmerîm), od czasownika שמר (szamar), oznacza nie tyle skryte „podglądanie”, co raczej w pełni zaangażowane przyglądanie się, zwracanie uwagi, pilnowanie. Powinno być zatem oddawane takimi polskimi określeniami jak: „baczyli, zważali na”. Pierwszym miejscem w Biblii, w którym pojawia się słowo szamar, jest wzmianka o celu umieszczenia Adama w rajskim ogrodzie:

Pan Bóg wziął zatem człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał.

Ks. Rodzaju 2,15

W kolejnych wystąpieniach rdzenia שמר również nie chodzi o skryte podglądanie, lecz o baczne zwracanie uwagi, o pełne zaangażowania obserwowanie, pilnowanie:

Bóg umieścił na wschód od ogrodu Eden cherubów i miecz z połyskującym ostrzem, aby strzec drogi do drzewa życia.

Ks. Rodzaju 3,24

Czyż jestem stróżem brata mego?

Ks. Rodzaju 4,9

Rzekł do niego Abraham: Bacz, byś nie odprowadzał tam mego syna!

Ks. Rodzaju 24,6

Uczyń mi tylko to, co ci powiem, a będę nadal pasł twe stada i będę się nimi opiekował.

Ks. Rodzaju 30,31

Prócz tego, w wielu miejscach Biblii szamar występuje w znaczeniu zwracania uwagi na słowa i działania autorytetu, a tym samym zachowywania, przestrzegania otrzymanych nakazów i zakazów.

Ty zaś, a po tobie twoje potomstwo przez wszystkie pokolenia zachowujcie przymierze ze Mną. Przymierze, które będziecie zachowywali między Mną a wami, czyli twoim przyszłym potomstwem

Ks. Rodzaju 17, 9-10

Bo upatrzyłem go jako tego, który będzie nakazywał potomkom swym oraz swemu rodowi, aby przestrzegając przykazań Pana, postępowali sprawiedliwie i uczciwie

Ks. Rodzaju 18,19

Abraham był mi posłuszny – przestrzegał tego, co mu poleciłem: moich nakazów, praw i pouczeń.

Ks. Rodzaju 26,5

Słowo źródłowe szamar pojawia się w różnych formach w tekście Starego Testamentu ponad 450 razy, ale w ani jednym przypadku, oprócz tego jednego, nie zostało w Biblii Tysiąclecia przetłumaczone jako „podglądać”. Co więcej, polski czasownik „podglądać” w Biblii Tysiąclecia nie został użyty ani razu, poza tym jednym, jedynym miejscem.