Sprawdźmy, na ile zgadza się to, co Mateusz przedstawia odbiorcom jako słowa dawnego proroctwa, z tym, jak on sam przedstawia wydarzenia, które mają pasować, być jego spełnieniem.
3 Wtedy Judasz, który Go wydał, widząc, że Go skazano, opamiętał się, zwrócił trzydzieści srebrników arcykapłanom i starszym. 4 i rzekł: «Zgrzeszyłem, wydawszy krew niewinną». Lecz oni odparli: «Co nas to obchodzi? To twoja sprawa». 5 Rzuciwszy srebrniki ku przybytkowi, oddalił się, potem poszedł i powiesił się. 6 Arcykapłani zaś wzięli srebrniki i orzekli: «Nie wolno kłaść ich do skarbca świątyni, bo są zapłatą za krew». 7 Po odbyciu narady kupili za nie Pole Garncarza, na grzebanie cudzoziemców. 8 Dlatego pole to aż po dziś dzień nosi nazwę Pole Krwi.
9 Wtedy spełniło się to, co powiedział prorok Jeremiasz: Wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę za Tego, którego oszacowali synowie Izraela. 10 I dali je za Pole Garncarza, jak mi Pan rozkazał.
Ewangelia wg Mateusza 27,3-10
Przywołanie proroctwa następuje zaraz po opisie odpowiednich wydarzeń, więc łatwo zauważyć zbieżności:
- „wzięli trzydzieści srebrników” – arcykapłani biorą 30 srebrników (Mt 27,3-6),
- „zapłatę za Tego, którego oszacowali synowie Izraela” – co było kwotą zapłaty za wydanie Jezusa, określoną przez arcykapłanów (Mt 26,14-15):
14 Wtedy jeden z Dwunastu, imieniem Judasz Iskariota, udał się do arcykapłanów 15 i rzekł: «Co chcecie mi dać, a ja wam Go wydam». A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników.
Ewangelia wg Mateusza 26,14-15
- „I dali je za Pole Garncarza” – kapłani kupili za te pieniądze Pole Garncarza (Mt 27,7)
- „jak mi Pan rozkazał” – Mateusz przytacza te słowa, mimo że brak dla nich odpowiedniego wypełnienia się w historii Judasza i jego zapłaty. Komu Pan rozkazał kupno pola? Do kogo odnosi się występujący w realizacji proroctwa zaimek „mi”? Nie do samego autora tekstu ewangelii, bo on w ogóle nie brał udziału. Nie do Judasza, bo ten rzuciwszy pieniądze odszedł i się powiesił, nie decydował o kupnie. Nie można przyjąć, że ten element miałby się spełnić w działaniach arcykapłanów, bo rozkazobiorca nie zgadza się nie tylko co do gramatyki („jak mi Pan rozkazał”) – brak również choćby sugestii, że arcykapłani w czymkolwiek w tej sprawie wykonywali polecenia Boga. Mateusz jest jak najdalszy od podobnej myśli.
(Co prawda, w Dziejach Apostolskich mowa o tym, że pole kupił sam Judasz, a nie kapłani; są też osoby, które uważają, że Judasz wcale nie zdradził, ale przeciwnie – działał w uzgodnieniu z Jezusem i z jego rozkazu, wykonując jego wolę, aby zapewnić wypełnienie się proroctw o śmierci Mesjasza. Wówczas możliwe, że także kupno pola przez Judasza było działaniem z polecenia Jezusa. Niemniej interpretacja zakładająca, że Judasz udając zdrajcę, faktycznie realizował polecenia samego Jezusa, rodzi dużo poważniejsze problemy z rzetelnością ksiąg Nowego Testamentu.)
Tak więc z czterech elementów tego proroctwa, które podaje Mateusz, trzy rzeczywiście można uznać za spełnione. Pamiętajmy jednak, że porównaliśmy elementy historii ułożonej, napisanej przez Mateusza, ze słowami podanymi jako proroctwo, a napisanymi… przez Mateusza. Na razie sprawdziliśmy tylko, na ile tekst Ewangelii Mateusza zgadza się co do tych wydarzeń sam ze sobą.
Co ciekawe, ostatni element ze „słów Jeremiasza”, jakie podaje Mateusz, nie spełnia się. W historii srebrników Judasza nie ma nikogo, do kogo można by odnieść spełnienie się tego elementu nawet w wersji dającej więcej swobody interpretacyjnej: dali je za Pole Garncarza, jak Pan rozkazał. Co to oznacza w praktyce? Że nawet jeśli w proroctwie Jeremiasza znajdziemy jakiś „rozkaz Pana”, dotyczący zakupu Pola Garncarza, jakiegokolwiek pola, albo wręcz jakikolwiek rozkaz, to nie potwierdza on związku z historią Judasza i pieniędzy za zdradę. A nawet przeciwnie: rozkaz kupna pola, jeśli jest u Jeremiasza, tym bardziej nie pasuje do tego, co utrzymuje Mateusz o spełnieniu się. Skoro – jak sam pisze – Pole Garncarza miało zostać kupione z rozkazu Boga, a nie zostało kupione z rozkazu Boga, to ta część się nie spełniła, nawet jeżeli z jakiegoś innego powodu kupiono pole.
